فرهنگ حفاظت از محیط زیست
حفاظت از محیط زیست گرچه مسئله ای جهانی است، می توان آن را از سطحی کوچک تر آغاز کرد؛ برای مثال حفاظت از محیط خانه، روستا، شهر، رودخانه و دریاچه در برابر آلودگی. البته در این رابطه بیش از هر چیز لازم است نگرش های خود را درباره محیط، مسائل محیطی و حفاظت از محیط زیست ارزیابی کنیم و مورد تجدید نظر قرار دهیم. بسیاری از کارشناسان معتقدند که این کار بیش از هر چیز از راه به اجرا درآوردن روندهای تازه تربیتی امکان پذیر است؛ لذا آموزش گروه های انسانی را برای حفاظت از محیط زیست لازم و ضروری می دانند. شعار «حفاظت از محیط زیست، نگاهبانی از زندگانی خویشتن است»، شعاری است که رفتار فردی و اجتماعی را هدایت می کند تا از امکانات طبیعی زندگی استفاده بهینه کرده، آنها را نابود نسازیم.
۲۹ دی تا ۵ بهمن ، هفته ی هوای پاک
محيط پيرامون ما شامل هوايي است که همه زندگي وابسته به آن است. هوا جدا از تامين اکسيژن حيات‌بخش براي انسان، چند عمل ديگر هم انجام مي‌دهد، بدن انسان به وسيله جريان هوا خنک مي‌شود. حس‌هاي ويژه‌اي مانند شنوايي و بويايي به وسيله محرک‌هايي که از راه هوا منتقل مي‌شوند، کار مي‌کنند. عوامل بيماري‌زا به وسيله هوا انتقال مي‌يابند. آلودگي هوا به گرد و غبار، دود گازهاي سمي و بخارهاي شيميايي موجب بيماري و حتي مرگ مي‌شود.
هواي تميز و تازه موجب تحريک مغز، افزايش کارايي، تحريک گردش خون و سوخت و ساز بدن مي‌شود، تنفس هواي سالم براي کودکان و نوجوانان ضروري است و موجب افزايش يادگيري و شادابي کودکان مي‌شود. تنفس مکرر هواي آلوده موجب افسردگي، کاهش يادگيري، بروز بيماري‌هاي چون آسم، برونشيت و سرطان مي‌شود.
طبیعت خود به خود تا حدی می تواند آلودگی هوا را تصفیه کند، ولی اگر آلودگی به حدی رسید که قادر به هضم یا بازیابی آن نشود، مشکل زا می شود. در حال حاضر، انسان با دخالت های خود در نظم طبیعت، قدرت رفع آلودگی را از آن گرفته است؛ به طوری که نمی تواند در مقابل این همه آلودگی هایی که در خاک، آب و هوا پیش می آید، مقاومت کند و روز به روز منابع بیشتری آلوده می شود یا از بین می رود. با توجه به اینکه محیط زندگی انسان به کره زمین محدود می شود و این کره نیز گنجایش محدودی دارد و انسان نخواهد توانست برای رفع نیازهای خود منابع را از جای دیگری بیاورد، باید در حفظ آن کوشاباشد.
نشانگرهاي آلودگي هوا
کربن و اکسيدهاي کربن: اين گاز محصول احتراق ناقص در موتور خودرو‌هاست. افزايش اين گاز، برخي اوقات سبب خفگي افراد مي‌شود. همچنين موجب مشکلات عصبي، اختلال بينايي، کاهش يادگيري مي‌شود. اين عوارض در دانش‌آموزان شديدتر و بيشتر است.اکسيدهاي گوگرد: اين اکسيدها بر اثر سوخت نفت، مازوت و گازوئيل حاصل مي‌شود. اگر ميزان اين اکسيد در ظرف مدت معيني بيش از حد استاندارد شود، موجب مشکلات تنفسي، کاهش ميدان ديد، بروز بيماري قلبي، ريوي و کليوي مي‌شود. مصرف بنزين‌هاي سرب‌دار در خودروها، سبب وارد شدن سرب در هوا مي‌شود. افزايش سرب در بدن موجب کم‌خوني، اختلال درک، افت تحصيلي، عوارض مغزي و پرخاشگري مي‌شود.
تاثير تغذيه بر کاهش اثرات آلودگي هوا
سلنيوم يکي از قوي‌ترين موادي است که آثار سمي فلزات سنگين را بر مغز خنثي مي‌کند. از بين فلزات سنگين به خصوص در شهرهايي که آلودگي هوا دارند، افراد بيشتر با سرب، جيوه و کادميوم تماس دارند. اين فلزات از طريق هواي استنشاقي وارد بدن مي‌شود. با صنعتي شدن جوامع، ميزان تماس با اين مواد افزايش يافته به طوري که مطالعات نشان داده‌اند ميزان سرب تجمع يافته در بدن انسان، امروزه هزار برابر اين ميزان در ۱۶۰۰ سال قبل است.
سلنيوم به فلزات سمي متصل شده و آنها را از بدن دفع مي‌کند و از اين طريق کمک عمده‌اي به افزايش يادگيري و حافظه مي‌کند. مواد غذايي حاوي سلنيوم عبارتند از: جوانه گندم، سبوس گندم، حبوبات، جو، گوشت، مغزها، آجيل، لبنيات، ماهي تن، جگر و قلوه که حاوي مقادير قابل‌توجهي سلنيوم هستند. مقادير جزيي سلنيوم در سبزي‌هاي برگ سبز تيره، بادام زميني، زرده تخم‌مرغ، مارچوبه و گوجه‌فرنگي وجود دارد.
چه باید کرد؟
بی شک پدیده آلودگی هوا و آلودگی محیط زیست مسئله کوچکی نیست و احتیاج به یاری دولت ها و مسئولین مربوطه دارد. اما هر کدام از ما به سهم خود می توانیم نقشی هر چند کوچک در این رابطه ایفا کنیم.
استفاده از دوچرخه به جای اتومبیل – کاشت درخت و داشتن چند گلدان در منزل– صرفه جویی به خصوص در مصرف کاغذ که هر ساله هزاران درخت را بی جان می کند – صرفه جویی در مصرف انرژی ها – رعایت بهداشت فردی و استفاده کمتر از خوشبو کننده ها وعطرها و…
هوا نعمت بزرگیست که باید بین همگان مساوی تقسیم شود.
منابع:
سلامت نیوز
آفتاب
تبیان
